In het begin...
Er is een moment geweest dat automobielen geen thermostaat hadden om de koeling van de motor te regelen. Hiervoor in de plaats werd vaak een gedeelte van de radiator afgedekt door middel van een vaste plaat of een hoes waarmee de motor toch enigszins op temperatuur gehouden kon worden. Een behoorlijke verbetering was het oprolschermpje dat met een ketting voor de radiator getrokken kon worden. Hier kleefde natuurlijk wat nadelen aan omdat bij het rijden het doek, door de rijwind, tegen de radiator aangedrukt werd. Door langzamer te gaan rijden had de rijwind wat minder grip op het doek en kon de stand van het oprolmechanisme weer aangepast worden. Door wisselende rijomstandigheden ontstonden ook wisselende temperaturen waardoor je constant bezig was dit te corrigeren. Een temperatuurmeter was hierbij natuurlijk onontbeerlijk.

Motor met thermostaat
Met de opkomst van de thermostaat waren we af van het in de gaten houden van de motortemperatuur en het alsmaar moeten regelen van de oprolhoes. Een hele verademing dus alleen waar de thermostaat moest komen de zitten was een probleem. Deze plaats, boven in de slang, was namelijk te hoog zodat er bij het afkoelen van de motor te weinig koelvloeistof overbleef op de plaats waar de thermostaat zat. Dit probleem was op te lossen door een expansievaatje toe te passen zodat de slang ook bij afkoeling gevuld bleef. Lees ook het verhaal over "Waarom een thermostaat gebruiken". Het tweede probleem was het koelend oppervlak die door de jaren heen dusdanig was verkleind dat alleen bij een gereviseerde motor en nieuwe radiator een thermostaat kon worden toegepast

Nadelen zonder thermostaat rijden of geen rolhoes gebruiken
Voor minder slijtage en een gunstiger brandstofverbruik is het belangrijk de motor zo snel mogelijk op temperatuur te krijgen en te houden. Het is een gegeven waar we niet altijd meer bij stilstaan en we hoeven daarbij alleen maar naar deze tijd te kijken met de automobielen van nu waar de temperatuur een zeer belangrijke rol speelt in de elektronische besturing van het motormanagement met al zijn sensoren. Zuiniger rijden met minder schadelijke uitstoot en een lange levensduur van de motor kan alleen worden bereikt als de motor een goede bedrijfstemperatuur heeft.

Doorstroom belemmering thermostaat?
Sommige Tractionisten denken dat het plaatsen van een thermostaat een belemmering vormt in de doorstroomsnelheid en dus ook een belemmering voor een betere koeling. De thermostaat vormt alleen een belemmering in de doorstroming als deze gesloten is en dat is ook de bedoeling. Op deze manier wordt het inwendige van de motor gedwongen sneller op temperatuur te komen. Omdat er een heel klein gaatje in de thermostaatbehuizing zit kan hierdoor wat van de opgewarmde koelvloeistof passeren. De thermostaat reageert alleen als de minimum openingstemperatuur bereikt is en zal verder openen tot de waarde die op de thermostaat staat aangegeven. Eenmaal op de aangegeven waarde geopent hebben we alleen nog maar te maken met een versnelling van de koelvloeistof op het smalste gedeelte in de thermostaat. De belemmering is niet noemenswaardig omdat alleen op het smalste gedeelte een versnelling van de koelvloeistof optreedt. De snelheid voor en na de thermostaatversmalling is gelijk. We kunnen dat een beetje vergelijken met de venturi in de carburateur waar de snelheid voor en na de venturi hetzelfde is en deze dus ook geen belemmering vormt voor de doorstroming.